De Treant Zorggroep wordt geteisterd door een interne machtsstrijd, die een groot gevaar inhoudt voor de ziekenhuiszorg in onze provincie. De ondernemingsraad van de ziekenhuizen heeft zelfs een gang naar de rechter aangekondigd.
Eind vorig jaar werd duidelijk dat de Raad van Toezicht van de Treant Zorggroep niet verder wilde met de bestuurders Kuin en Bruins. In de media werd gemeld dat beiden ontslagen waren wegens disfunctioneren. Een melding die onjuistheden bevatte en zeer grote gevolgen zou krijgen.
De uitspraak van het Scheidsgerecht kwam deze week online. En direct in de inleiding blijkt al dat niet Bruins een zaak heeft aangespannen tegen Treant, maar dat het juist omgekeerd is. Treant spande een zaak aan tegen Bruins.
Hieruit blijkt duidelijk dat pas op 31 mei 2017 een verzoek werd gedaan aan het Scheidsgerecht Gezondheidszorg om
- de arbeidsovereenkomst die Treant met Bruins had afgesloten voor onbepaalde tijd, te ontbinden;
- aan Bruins geen andere dan de wettelijke transitievergoeding toe te kennen;
- Bruins voor de kosten van de ontslagaanvraag op te laten draaien.
In december 2016 ging een persbericht uit dat leidde tot berichtgeving in het Dagblad van het Noorden, RTV Drenthe, Regiohoogeveen.nl en de Hoogeveensche Courant. In dit persbericht bracht de Raad van Toezicht van Treant naar buiten dat er een wijziging in de samenstelling van de Raad van Bestuur plaats ging vinden.
Dat het ontslag van Bruins naar buiten werd gebracht was – mild gezegd – prematuur en onzorgvuldig, aangezien pas op 31 mei 2017 (zo blijkt uit de gepubliceerde uitspraak van het Scheidsgerecht) een verzoek tot ontbinding door Treant werd ingediend. Treant sprak dus (bij monde van Bas Eenhoorn) meer dan een half jaar voor zijn beurt en de overige leden van de RvT namen hier geen afstand van. In de uitspraak wordt deze handelwijze van de Raad van Toezicht als ernstig verwijtbaar geclassificeerd. Het slechtst mogelijke rapportcijfer. Begrijpelijk, omdat de Raad van Toezicht volgens het vonnis […] in 2015 en 2016 tot aan de gebeurtenissen in december (waarover hierna meer) zich jegens verweerder en de leden van de raad van bestuur meer in het algemeen nooit op het standpunt heeft gesteld dat zij tekortschoten in hun functioneren en/of niet over de vereiste capaciteiten zouden beschikken en het vertrouwen van de raad van toezicht
dreigden te verliezen. […] Uit de verslagen van functionering- en teamgesprekken valt eerder het tegendeel af te leiden. Verweerder hoefde er niet op bedacht te zijn dat de raad van toezicht plotseling het vertrouwen in hem en de voorzitter van de raad van bestuur zou opzeggen naar aanleiding van de problemen met de medische staf, zoals in december 2016 is gebeurd ook vanwege de financiële gang van zaken in de voorafgaande jaren.”
Ook over het vroegtijdig naar buiten brengen van het ontslag heeft het Scheidsgerecht geen goed woord over.
Bruins was sinds 17 mei 2005 directeur/bestuurder van het Refajaziekenhuis in Stadskanaal. Na de fusie met de rechtsvoorganger van Treant (ZLM) werd hij benoemd tot lid van de Raad van Bestuur voor de duur van anderhalf jaar. Maar na het onverwachte vertrek van toenmalig voorzitter Eric Janson is, met name door het stafbestuur, aangedrongen op aanblijven van Bruins als bestuurder. Hetgeen geschiedde.
In artikel 4.4 van de uitspraak stelt het Scheidsgerecht dat “vastgesteld moet worden dat de raad van toezicht in 2015 en 2016 tot aan de gebeurtenissen in december (waarover hierna meer) zich jegens verweerder en de leden van de raad van bestuur meer in het algemeen nooit op het standpunt heeft gesteld dat zij tekortschoten in hun functioneren en/of niet over de vereiste capaciteiten zouden beschikken en het vertrouwen van de raad van toezicht dreigden te verliezen […] uit de verslagen van het functioneringsgesprek en het teamgesprek valt eerder het tegendeel af te leiden. Verweerder hoefde er niet op bedacht te zijn dat de raad van toezicht plotseling het vertrouwen in hem en de voorzitter van de raad van bestuur zou opzeggen.”
De rol van de medische staf in de vertrouwenscrisis
Wie de uitspraak goed bestudeert zal tot de conclusie komen dat de medische staf een merkwaardige ommezwaai heeft gemaakt en zonder enig signaal vooraf opeens het vertrouwen in twee leden van de Raad van Bestuur opzegde. Een korte chronologische beschrijving van de gebeurtenissen in de tweede helft van 2016 (zoals vermeld in het vonnis) is hier op zijn plaats.
Op 30 juni 2016 vond een teamgesprek plaats tussen de raad van bestuur en de remuneratiecommissie* van de raad van toezicht. Over het individueel functioneren van Bruins meldt het verslag van die bijeenkomst ‘verbindende rol goed gespeeld; grote lastige projecten goed afgerond; handelt goed met ‘gedoe’ met medici, over de rolverdeling in de RvB is de keuze gemaakt voor voorzitter en vicevoorzitter (Kuin en van de Wiel) en dat moet zo blijven.’
Op 11 oktober vergaderde de raad van toezicht met de raad van bestuur over irritaties die ontstonden als gevolg van een briefwisseling tussen beiden, waarin de RvT de RvB aansprak op de zorgwekkende financiële ontwikkelingen van de ziekenhuispoot van Treant. In deze vergadering verklaart RvT-voorzitter Eenhoorn ‘De raad van toezicht heeft op dit moment niet de behoefte een vertrouwensdiscussie te gaan voeren.‘
Op 8 november meldde het stafbestuur schriftelijk dat er een gebrek aan vertrouwen in de raad van bestuur is ontstaan. Daags daarna vond, onder leiding van RvT-voorzitter Eenhoorn, een gesprek plaats tussen een delegatie van het stafbestuur en de RvB.
Op 14 november werd in een door de voorzitters van de medische staf en de raad van bestuur ondertekende verklaring onder meer gemeld dat ‘de persoonlijke en professionele relatie over en weer is goed is, en dat er over en weer vertrouwen is; de brief moet worden gezien als kapstok om de discussie aan te gaan met voldoende urgentiebesef, niet als motie van wantrouwen van stafbestuur naar raad van bestuur.‘
Over verbetering van de onderlinge samenwerking sprak men af dit ‘op korte termijn in een of meer gemeenschappelijke sessies met het voltallige bestuur medische staf en raad van bestuur, onder leiding een onafhankelijke gespreksleider/facilitator‘ uit te werken.
Aan dit traject is echter nooit uitvoering gegeven omdat de medische staf in december 2016 ‘al of niet tijdens een vergadering‘ het vertrouwen in de raad van bestuur opzegde.
Op 23 december 2016 vond een bespreking plaats tussen stafbestuur, rvb en rvt. De medische staf bleef er bij het vertrouwen in Kuin en Bruins definitief kwijt te zijn.
Wat zit hier achter?
Je vraagt je dan natuurlijk meteen af wat hier achter zit. Hoe kan het dat men op 14 november over en weer vertrouwen uitspreekt en men bereid is in een gemeenschappelijk traject de onderlinge samenwerking te verbeteren als – zonder dit traject daadwerkelijk in te gaan – men op 23 december het vertrouwen definitief opzegt?
In dit verband is het interessant om te melden dat uit interne stukken, die in mijn bezit zijn, blijkt dat binnen Treant plannen bestaan om te komen tot een ‘participerende bestuursvorm’ waarbij twee specialisten uit de medische staf voor 50% zullen toetreden tot de raad van bestuur. Meerdere bronnen noemen in dit veband de namen van stafvoorzitter David Post en Chirurg Marco Dam uit Emmen.
Het kan goed zijn dat dit een nadrukkelijke wens van de medische staf is. Men verkrijgt daardoor een grotere invloed op de keuzes die Treant maakt. Maar in mijn ogen leidt dit plan tot een onaanvaardbare belangenverstrengeling. De keuzes die de RvB maakt zijn immers van grote invloed op het inkomen van de specialisten. Nog niet zo lang geleden geschiedde de financiering van ziekenhuizen langs twee lijnen. Simpel gezegd kreeg een ziekenhuis geld voor de salarissen (ook van de artsen) en geld voor de zorg. In 2015 werd dit systeem vervangen door ‘integrale bekostiging’ waardoor het bestuur van het ziekenhuis zelf kan bepalen welk geld waar naar toe gaat.
Mochten er nu twee artsen uit de medische staf van Treant in de Raad van Bestuur plaatsnemen – terwijl zij daarnaast ook nog als specialist in het ziekenhuis werkzaam zijn – dan doet zich de ongewenste situatie voor dat zij beslissingen kunnen nemen die rechtstreekse gevolgen hebben voor hun inkomen. Je reinste belangenverstrengeling. Onwenselijk en schadelijk voor het ziekenhuis. Het lijkt mij zo toe dat de Inspectie Gezondheidszorg (IGZ) zou moeten ingrijpen en een bestuurder naast de huidige bestuurder Carla van de Wiel aanwijst.
Wordt medezeggenschap actief tegengewerkt?
De ondernemingsraad van de Cure (ziekenhuispoot van Treant) heeft negatief geadviseerd over deze plannen en heeft aangekondigd hierover een gerechtelijke procedure te starten bij de ondernemingskamer in Amsterdam. Op 12 oktober behandelt de ondernemingskamer deze zaak tenzij de OR zijn negatieve advies herroept. De raad van toezicht hoopt hier natuurlijk vurig op en toonde zich bereid meer informatie te geven. Maar het ziet er vooralsnog niet naar uit dat de OR bakzeil zal halen.
Uit een intern stuk van de OR blijkt namelijk dat diverse hoofden en managers druk op de OR uitoefenen om niet naar de ondernemingskamer te gaan. Deze hoofden en managers tonen ‘normaliter geen enkele interesse‘ in de medezeggenschap. Mogelijk is er dan ook sprake van een gecoördineerde actie, waardoor het uitoefenen van medezeggenschap wordt tegengewerkt.
Een bron meldde mij dat onlangs een van de managers de afdelingshoofden bijeen heeft geroepen voor een vergadering met als enige onderwerp de ondernemingsraad. Tijdens deze vergadering zouden de hoofden gestimuleerd zijn zich te kandideren voor de OR en om hun afdelingen te motiveren om op hen te stemmen.
Als dit waar is, dan worden er nadrukkelijke pogingen ondernomen om de ondernemingsraad monddood te maken en onder controle van de top van Treant (lees de medische staf) te brengen. Dezelfde bron meldde dat het dagelijks bestuur van de cliëntenraad van de Care (zeg maar de verzorgingshuizen van Treant) uit onvrede over het beleid van RvT en RvB voltallig is afgetreden.
Zoals specialist Frank Huvers tijdens de dialoogavond in de Weideblik zei: “Het gaat altijd om één van deze drie zaken: Sex, geld of macht.” Volgens mij gaat het binnen Treant vooral om de macht over het geld.
.
* remuneratiecommissies adviseren doorgaans over de arbeidsvoorwaarden (waaronder de beloning) van de leden van de Raad van Bestuur en soms ook over het beleid en de uitgangspunten waarop de arbeidsvoorwaarden voor de leden van de Raad van Bestuur en het topmanagement van ondernemingen zijn gebaseerd.
Mens en waanzin 
2 gedachten over “iSay – Heftige interne machtsstrijd bij Treant”